"Scenariusze dzieciństwa", czy też raczej "wzorce" które w dzieciństwie się wytworzyły, dotyczą okresu tak do ok. 3-go roku życia. Raczej się tego nie pamięta. Szczególnie, że w dalszym toku późniejszego rozwoju ktoś, kto jako dziecko czuł się odłączony od rodzica, może jednak nawiązać bliższą więź z rodzicem. Więc jeżeli idzie o typowanie się na podstawie "childhood patterns", to jest to
tricky 
Druga rzecz jest taka, że przez pojęcie "ojca" czy "matki", dzieciak mógł rozumieć całość otoczenia które było odpowiedzialne za ustanowienie reguł, ochrony, przewodnictwa (ojciec), czy też opieki, poczucia wartości, odwzajemniania uczuć (matka). Tę rolę mógł pełnić faktycznie biologiczny rodzic, ale też wujek czy inny opiekun. Bardziej więc niż o konkretną osobę, chodzi tutaj o "rolę".
Co do definicji:
-
connected oznacza silne przywiązanie (ze strony dziecka pozytywne, żeby nie było wątpliwości, ale może to pragnienie pozostać niespełnione)
-
disconnected/separated oznacza frustrację daną rolą (danym rodzicem), najwyraźniej widać to na przykładzie Jedynek które są tak rozczarowane regułami "ojca", że tworzą własne silne zestawy zasad
-
ambivalent oznacza poczucie odrzucenia przez rodzica, nie ważne co by ten rodzic robił.
Generalnie panuje zgoda co do idei, że rodzice nie wpływają na nasz typ (na to, czy jesteśmy Jedynką czy Piątką) - to jest determinowane genetycznie. Ale za to wpływają na Poziom Rozwoju Osobowości dziecka - to już jest całkowicie zależne od środowiska. Można próbować wyciągać uproszczone wnioski z tego, że jeżeli dziecko nabrało wiele mechanizmów obronnych (niskie PRO), to rodzina była dysfunkcyjna, ale to tylko niewielki fragment całej układanki i zwykle niesprawiedliwie krzywdzący dla rodziców. Może rodzina była zdrowa, ale rodzice byli typami wycofanymi, zaś dziecko agresywnym (jak wspomniałem, typy są genetyczne i nie zależą od naszego wyboru) i dziecko było przez rodziców tłumione? Lub na odwrót, rodzice byli agresywni (3, 7, 8), a dziecko wycofane (4, 5, 9) i nie mogąc naturalnie sprostać wysokiemu poziomowi energii u rodziców, uciekło w większe wycofanie? Obie hipotetyczne sytuacje są bez świadomej winy dziecka czy rodziców... przestrzegam więc przed szybkim negatywnym ocenianiem rodziców - niczego to nie naprawi, a może służyć za nieefektywne wytłumaczenie obecnej rzeczywistości, takie które daje nam wytłumaczenie, ale nie rozwija nas. Dla własnego dobra i zdrowia psychicznego, najlepiej im wybaczyć wszystko i patrzeć na przyszłość pozytywnie. W końcu spora część z nas też chce być rodzicami, a ocenianie swoich krytycznie, kiedy oni nie na wszystko mieli wpływ, nakłada na nas samych tylko coraz większy kaganiec niespełnialnych wymagań rodzica idealnego (nie dotyczy tylko Jedynek)
Jako że powyższe posty dotyczyły głównie szóstkowych wątpliwości (taa, jakby Szóstki mogły nie mieć wątpliwości
), to na nich podam konkretny przykład. Szóstka jest połączona z ojcem lub ogólnie Rolą Ojca -
connected with father. Tak więc dla Szóstek, podstawowy mechanizm to szukanie tego ojca oraz jego przewodnictwa i ochrony. Jeżeli ten warunek nie jest spełniony (bo "przywiązanie" to jest tylko oczekiwanie dziecka, a nie rzeczywistość w jakiej się znalazło), bo ojciec jest np. w jakiś sposób nieobecny, lub nie spełnia wymagań dziecka odpowiednio, to dzieciak pozostaje pełen wątpliwości (wręcz lęków) wobec świata. Oraz niepewności odnośnie własnych umiejętności samodzielnego, niezależnego funkcjonowania - ta siła też przychodzi od ojca. Tak więc Szóstka w dalszym toku życia szuka zaufanych przywódców, osób czy organizacji, które dadzą jej umiejętność bycia autonomiczną. Oczywiście bez podwyższenia PRO, będzie tak szukać do końca świata
a kiedy podwyższy odpowiednio PRO, to nie będzie już musiała szukać dalej, bo tę autonomię zdobędzie.
Najciekawsze w tym wszystkim jest jednak to, że te tzw. "scenariusze dzieciństwa" przejawiają się później przez całe życie, jako faktycznie nasz scenariusz czy skrypt życiowy. Wspomniana Szóstka będzie szukać grup i przynależności - cały czas ten sam scenariusz, póki się z niego nie uwolni. Chyba więc warto iść w górę PRO
Moje prywatne zdanie na temat "childhood patterns" jest takie, że teoria ta o ile zapewne prawdziwa (na podstawie wielu obserwacji, ale nie badań) i ciekawa, to jednak mogąca prowadzić bardzo łatwo na manowce - łatwo pozwala oskarżyć rodziców o nasze problemy, i w ten sposób pozbawić nas motywacji do rozwiązania swoich problemów ("kto chce, szuka sposobu, kto nie chce, szuka wymówki"). O wiele ciekawsze i bardziej obiecujące jest moim zdaniem spojrzenie na teorię, z której scenariusze dzieciństwa się wywodzą, a przynajmniej na której są bazowane. Jest to teoria relacji względem obiektu, którą opisałem tutaj:
Dominant Affects Group. W tamtym tłumaczeniu, trzy słowa o których definicję was wcześniej zapytałem, dostają bardziej ogólne definicje:
-
connected Przywiązanie reprezentuje pragnienie "ja" do utrzymywania komfortowej i stabilnej relacji z ludźmi/przedmiotami, z którymi się identyfikują. Prościej mówiąc, chcemy mocno (i jak najdłużej) trzymać się czegokolwiek co dobrze nam robi, czy to będzie osoba, praca, obraz samego siebie, stan uczuciowy czy wygodne krzesło.
-
disconnected/separated Frustracja odnosi się do naszego poczucia, iż nasz komfort i potrzeby nie są wystarczająco zaspokojone. Jaźń jest doświadczana jako "głodna" - czująca się nieswojo, zmęczona, nieusatysfakcjonowana, niecierpliwa, lub potrzebująca. Uczucia te narastają z głęboko uwarunkowanych wzorców z naszego dzieciństwa. Osoba może aktualnie otrzymywać pełne zaspokojenie swoich potrzeb na sposoby których może nawet nie rozpoznawać, mimo to jednak ciągle czuje się sfrustrowana ze względu na owo zamodelowanie z przeszłości, wciąż obecne niejako w tle. W rzeczywistości nawet jeżeli potrzeby osoby są świadomie zaspokajane, znajdzie ona często coś innego by móc się tym frustrować. Dzieje się tak, ponieważ tożsamość osoby jest częściowo bazowana na byciu sfrustrowanym. Czasem też odwracamy wzorzec i stajemy się tymi, którzy frustrują innych, w próbie obrony przeciwko własnym uczuciom frustracji.
-
ambivalent W tym wzorcu jaźń jest podświadomie widziana jako mała, słaba, i potencjalnie [kiedyś] represjonowana, zaś inni jako silni, okrutni i odrzucający. Wszystkie trzy typy idą przez życie oczekując bycia odrzuconymi, tak więc bronią się przed tym różnymi sposobami. Tłumią własne prawdziwe potrzeby i wrażliwości, starając się zaoferować jakąś usługę, zdolność albo zasób jako asekurację przeciwko dalszemu odrzucaniu.
boogi mądre rzeczy wysmażyłeś!
<foch z perspektywy dziecka>